km ↓ |
km ↑ |
Opis etapu |
0.00 |
204.50 |
Brzeźno Łyńskie
Miejsce
wodowania kajaka przy moście drogowym. Pierwszym etapem spływu może
być wycieczka w górę rzeki, by zobaczyć malownicze, niemal
zupełnie dzikie jeziora Brzeźno Duże i Małe. Odcinek do
przepłynięcia pod prąd krótki, około 800 m. siła prądu
niewielka. Wypływamy z Brzeźna, po prawej, na dnie rozległej
doliny rzeki stawy hodowlane.
|
1.00 |
203.50 |
Jezioro Kiernoz Mały ma 0,54 km2 powierzchni i około 11 m głębokości.
Na północnym krańcu ośrodek wypoczynkowy. Rzeka uchodzi z jeziora na
północno-zachodnim brzegu. Odcinek rzeki ma około 300 m długości
|
2.00 |
202.50 |
Jez. Kiernoz Wielki o powierzchni 0,82 km2, głębokość maksymalna 15 m .
Na prawym brzegu, naprzeciw wyspy, możliwość dłuższego wypoczynku
|
3.50 |
201.00 |
Lewobrzeżny dopływ, Marózka, wpada do Łyny. Most w ciągu szosy
Olsztynek – Szczytno. Wieś Kurki, na wzgórzu kościół, niegdyś
ewangelicki, obecnie katolicki (Kurki są wsią mazurską tuż przy
południowej granicy Warmii). Na ścianie kościoła tablica upamiętniająca
pobyt Karola Wojtyły na spływie, w czasie którego dowiedział się o
nominacji na biskupa krakowskiego
|
6.00 |
198.50 |
Jezioro Łańskie ma powierzchnię 11 km2 , maksymalna głębokość 54 m,
długość 10,5 km Wokół jeziora kilka ośrodków wypoczynkowych. Na
północno-wschodnim brzegu Ośrodek Prezesa Kancelarii Rady Ministrów w
Łańsku. Rzeka przepływa przez teren ośrodka. Na przepłynięcie kajakiem
potrzebna zgoda ochrony ośrodka. Rozwiązaniem ograniczeń w płynięciu
przez Łańśk i rez. Las Warmiński” jest lądowanie na północnym skraju
jeziora i transport kajaków do wsi Ruś
|
16.00 |
188.50 |
Jez. Ustych, malowniczo otoczone lasem, ma powierzchnie 0,82 km2 ,
głębokość 13 m. Uwaga: jezioro i następujący poniżej przełom Łyny
objęte są obszarem rezerwatu przyrody „Las Warmiński”. Przepłynięcie
odcinka od jez. Ustrych do wsi Ruś wymaga zgody Wojewódzkiego
Konserwatora Przyrody i uiszczenia opłaty
|
18.20 |
186.30 |
Most drogowy i tama małej elektrowni wodnej. Lądowanie na lewym brzegu,
przenoska i wodowanie kajaka na lewym brzegu. Poniżej elektrowni
zaczyna się przełom Łyny. Rzeka płynie w głębokim nawet do 40 metrów
wąwozie, nurt bardzo szybki, dno zakamienione. Liczne przewrócone
drzewa stwarzają dodatkowe niebezpieczeństwo
|
21.50 |
183.00 |
Resztki tamy młyna Sójka, przyczółki mostu drogowego
|
23.00 |
181.50 |
Ruś
Tama na rzece. Lądowanie na prawym brzegu, mozliwość dłuższego
wypoczynku, przenoska, wodowanie na lewym brzegu. Dalszy bieg rzeki
spokojny, przeszkód nie ma
|
29.00 |
175.50 |
Most
w ciągu drogi lokalnej z Bartąga do dzielnicy Olsztyna Jaroty. Bartąg Stara wieś warmińska z gotyckim kościołem z XIV wieku.
|
36.00 |
168.50 |
Rzeka wpłynęła do Olsztyna, mijamy kilka mostów, po obu stronach rzeki osiedla mieszkaniowe
|
38.00 |
166.50 |
|
38.40 |
166.10 |
Po
prawej stronie zamek Kapituły Warmińskiej. Lądowanie na lewym brzegu w łapaczach kajaków (trzy urządzenia ułatwiajace podjecie z wody trzech kajaków), za wysokim łukiem Mostu Zamkowego. Przenoska pod Mostem Młyńskim. Przy moście dobre miejsce do krótkiego
wypoczynku.
|
39.00 |
165.50 |
Zaczął
się przełom rzeki. Prąd dość wartki. Przeszkód nie ma.
Warto uświadomić sobie, że płyniemy 200 – 300 metrów od
jednej z głównych arterii Olsztyna, Alei Wojska Polskiego,
czego zupełnie nie sugeruje krajobraz. Przy Moście Smętka na prawym brzegu pomost ułatwiający lądowanie / wodowanie kajaka.
|
43.50 |
161.00 |
Tama
i elektrownia wodna na Łynie z 1907 roku o mocy maksymalnej 0,7 MW.
Różnica poziomu wody około 5 m. Lądowanie na tamie na lewo
od budynku elektrowni przy kładce. Wodowanie kajaka w dolnej części
tamy.
|
46.00 |
158.50 |
Prąd
wody niemal zanika, przed nami most drogowy, rozpoczyna się kolejne
jezioro zaporowe.
|
47.50 |
157.00 |
Na
prawym brzegu rzeki, za linia wysokiego napięcia kemping.
|
49.00 |
155.50 |
Płynąc
bliżej prawego brzegu należy wejść na około 400 – metrowy
kanał prowadzący do elektrowni Brąswałd.
|
49.40 |
155.10 |
Elektrownia
wodna Brąswałd powstała w latach 30 XX wieku. Moc zainstalowana
2,2 MW, różnica poziomu wody około 8,5 m. Lądowanie na
lewym brzegu, przenoska wzdłuż przepławki dla ryb po lewej stronie
tamy. W odległości 1,5 km stara warmińska wieś Brąswałd. Brąswałd Wieś założona w 1337. Uwagę przykuwa tu przede wszystkim wyniosła sylwetka neogotyckiego kościoła parafialnego. Malowniczo położony na szczycie wzgórza - godny jest zwiedzenia. Warte szczególnej uwagi są freski o tematyce patriotycznej powstałe na początku XX wieku z inicjatywy księdza Walentego Barczewskiego. U stóp wzgórza kościelnego znajduje się ciekawy cmentarz, na którym m.in. pochowany jest wspomniany wyżej kapłan, działacz oświatowy i polityczny, badacz miejscowych obyczajów, publicysta Walenty Barczewski. Warto także zajrzeć do skromnego budynku szkolnego z drugiej strony wzgórza. Na jego ścianie umieszczono tablicę poświęconą polskim nauczycielom z okresu międzywojennego, a także zorganizowano Izbę Pamięci, przypominającą sławnych mieszkańców Brąswałdu i bibliotekę. W tej wsi stoi dom rodzinny działaczki warmińskiej, poetki ludowej Marii Zientary-Malewskiej, na budynku tablica pamiątkowa. Warto tez zapoznać się z ciekawym zabytkiem techniki jakim jest elektrownia wodna z lat 30. ubiegłego wieku, w której pracują oryginalne maszyny z tamtych czasów. Z tamy elektrowni widać spokojną toń kanału prowadzącego wody Łyny ze sztucznego jeziora oraz jezioro Kesing położone poniżej tamy
|
50.00 |
154.50 |
Małe
jezioro Kesing, kolejny odcinek kanału, jez. Mosąg o powierzchni
około 1 km2. Mozliwośc wypoczynku na lewym brzegu jeziora
|
52.30 |
152.20 |
Ujście
kanału z jez. Mosąg, z oddali widoczny jazomost. Wprawni kajakarze
mogą próbować przepłynąć , o ile zastawka środkowa jest
wystarczająco wysoko. Radzimy jednak przenieść kajak. Lądowanie
na lewym lub prawym brzegu. Poniżej rzeka płynie spokojnie, meandrując w
dolinie.
|
64.10 |
140.40 |
Kłódka
Na prawym brzegu, za mostem drogowym możliwość noclegu.
|
74.40 |
130.10 |
Tama
po lewej stronie rzeki odgradza podniesiony przez zaporę w Dobrym
Mieście poziom wody od starorzecza Łyny.
|
75.50 |
129.00 |
Dobre
Miasto, lądowanie na prawym brzegu, przenoska około 100 metrów,
wodowanie poniżej tamy elektrowni wodnej.
Dobre Miasto Lokalny ośrodek administracyjny i gospodarczy, szpital, PKP i PKS. D.Miasto uzyskało prawa miejskie w 1329 roku. Najstarsza część miasta usytuowana jest na wyspie w ramionach rzeki Łyny. W mieście kilka ciekawych zabytków. Dominuje kościół kolegiacki z II poł. XIV wieku, jeden z największych kościołów na Warmii(60 m dł.27 m szer. wieża 50 m wys.)i zabudowania kolegiackie. Wyposażenie wnętrza głównie barokowe . W ołtarzu w lewej nawie przy filarze, cenna późnogotycka rzeźba Boga Ojca. Wysokiej klasy nowoczesne organy. Na wschód od kościoła Baszta Bociania i fragmenty murów miejskich.
|
83.50 |
121.00 |
Smolajny,
most w ciągu drogi lokalnej. Smolajny We wsi barokowy pałac-letnia rezydencja biskupów warmińskich z poł. XVIII wieku. W pałacu mieści się obecnie szkoła rolnicza. Obok pałacu dobrze utrzymany park dworski. Możliwość noclegu w szkole.Poniżej Smolajn rzeka silnie meandruje, niebezpieczeństwo mogą stanowić rozrośnięte łozy, niekiedy całkowicie zasłaniające rzekę. Brzegi rzeki trudnodostępne.
|
120.00 |
84.50 |
Lidzbark Warmiński Miasto powiatowe, ok. 18,5 tys. mieszkańców, nad rzeką Łyną i uchodzącą do niej na terenie miasta Symsarną. Dawna stolica historycznej Warmii, posiada cenne zabytki architektury gotyckiej. Z dawnych zabytkowych budowli, związanych nierozerwalnie z historią i kulturą polską, istnieją: zamek biskupów warmińskich, kościół parafialny, Wysoka Brama, oranżeria Krasickiego i fragmenty murów miejskich. Gotycki zamek biskupów warmińskich, założony na planie kwadratu o wym. 48,5*48,5m, posiada arkadowy dziedziniec, wieloboczną wieżę i 3 smukłe wieżyczki w narożach. Wewnętrzny dziedziniec otaczają ażurowe, dwukondygnacyjne krużganki. Na piętrze znajduje się :sala obrad, składająca się z dawnej zakrystii, sali sądowej i tzw. Izby Sybili; kaplica zamkowa; sala audiencyjna służąca jako biblioteka; pomieszczenia mieszkalne; tzw. kredens i mały refektarz. Na ścianach największej sali zamkowej namalowane są herby wszystkich biskupów warmińskich wśród nich księcia poetów Ignacego Krasickiego. Od strony południowej przedzamcze z pałacem biskupa Grabowskiego i spichrzami, na dziedzińcu przedzamcza barokowa figura św. Katarzyny, kamienna z 1756, wokół mur otaczający zamek z dwoma basztami, międzymurzem i fosą z XV w. Uwaga !! Aby zwiedzić dokładnie Lidzbark należy skorzystać ze szlaku pieszego wm 2006 s.
|
120.50 |
84.00 |
Zespół
elektrowni wodnych. Pod mostem wpływamy w lewą odnogę. Za mostem
prawy brzeg kanału tworzy groblę, lądujemy i przenosimy kajak do
płynącego niżej koryta rzeki. Z prawej strony widoczne ujście
Symsarny. Za chwilę mający ponad 20 m wysokości most kolejowy na
linii Górowo Iławeckie – Czerwonka. Prąd wody zwalnia,
mijamy nieużywany most na dawnej linii kolejowej Lidzbark W. –
Bartoszyce. Przed nami jezioro zaporowe nowej elektrowni wodnej w
Wojdytach.
|
125.00 |
79.50 |
Wojdyty
Ladowanie na lewym brzegu, długa przenoska poniżej tamy. Uwaga!!!
Należy zachować osrożnośc i nie podpływac w pobliże tamy, by
nie poniósł nas prąd rzeki. Najnowsza elektrownia wodna na
rzece Łynie powstała w 2002 roku po 14 miesiącach budowy. Jest ona
pierwszym stopniem projektowanej kaskady Łyny między Lidzbarkiem
Warmińskim a granicą państwa w Stopkach. Stopnie wodne maja
powstać w Kotowie , Ardapach, Bartoszycach, Szylinie i Smolance. Na
tym odcinku o długości 65 km różnica poziomów rzeki
wynosi około 30 metrów. Stopień wodny w Wojdytach piętrzy
wody Łyny na wysokość około 4 metrów. W elektrowni pracują
dwie bezobsługowe turbiny o mocy 300 kW każda. Maszyny elektrowni
pracują w sposób ciągły cała dobę , wykorzystując wodę
płynącą rzeki. Przeciętnie jest to 18,5 m3 na sekundę.
|
126.00 |
78.50 |
Ujście
rzeki Elmy. Prąd Łyny wartki, brzegi dość
wysokie i podmokłe aż do miasta Bartoszyce. Około 4 km za ujściem rzeki Elmy do Łyny, przed miejscowością KOTOWO nowa, oddana w 2010 roku elektrownia wodna. Wysokość spiętrzenia wody ponad 5 m, moc elektrowni 0,5 MW. Miejsce przenoski oznakowane, pomost ułatwia pokonanie przeszkody.
|
161.50 |
43.00 |
Bartoszyce Miasto powiatowe położone nad Łyną na Nizinie Sępopolskiej (około 30 tys. mieszk.) na dawnym terytorium plemienia pruskiego Bartów, stąd i nazwa miasta. Lokalny ośrodek gospodarczy i administracyjny.
Prawa miejskie w 1326 roku. Miasto rozwinęło sie przy zamku krzyżackim. Było niegdyś obwarowane murami. Na nieistniejącym dzis zamku krzyżackim mieszkał przez pewien czas książe litewski Witold, szukając wsparcia w sporze ze swym bratem Władysławem Jagiełłą.
Z dawnych czasów zachowało się kilka obiektów zabytkowych:
- Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela, gotycki z XV wieku, dzwonnica z XIX wieku (poza obrębem Starego Miasta) w północnej części miasta.
-Spichrze zbożowe z XVII i XIX wieku.
- Brama Lidzbarska z początku XV wieku, przebudowana w XVIII wieku.
- Kościół neogotycki p.w. św. Brunona z lat 1882-83. Pozostałości murów obronnych z XV wieku.
- Kościół pod wezwaniem św. Jana Ewangielisty, gotycki z XIV wieku przebudowany w 1678 roku, wieża z 1732 roku.
|
162.30 |
42.20 |
Most
kolejowy o wysokości około 18 m na linii Korsze – granica
państwa. Pod mostem dość wartki nurt. Poniżej, aż do Sępopola
rzeka spokojna, płynie rozległą Niziną Sępopolską.
|
186.50 |
18.00 |
Sępopol Miasto na Równinie Sępopolskiej położone w zakolu Łyny, do której wpada Guber. Prawdopodobnie od tego położenia wywodzi się nazwa w niemieckim brzmieniu Schipfenbeil, związana ze statkiem, do którego można porównać miasto otoczone ze wszystkich stron wodą. Pewnym potwierdzeniem takiej etymologii nazwy (choć nieco traci to tzw. etymologią ludowa) jest herb miasta widoczny na zachowanym fragmencie jednej z bram. Miasto uzyskało prawa miejskie w 1351 roku.
Warto zwiedzić gotycki kościół św. Michała Archanioła z XIV wieku z ciekawym wyposażeniem wnętrza z różnych epok. Z wieży kościelnej rozległy widok na okolicę - Równinę Sępopolska. Zabytkiem techniki jest wieża ciśnień z 1912 roku, która wciąż zapewnia miastu wodę, choć zachowane na jednej kondygnacji urządzenia z początków ubiegłego wieku zostały zastąpione nowszymi.
|
187.00 |
17.50 |
Z
prawej strony wpada rzeka Guber. Nurt Łyny wolny, aż do Sępopola
sięga cofka tamy we Frydlądzie (Prawdińsku). W tamtej miejscowości
stoi największa elektrownia wodna na Łynie, dziś zrujnowana. Tama
elektrowni piętrzyła wodę na wysokość około 14 m
|
200.50 |
4.00 |
Na lewym brzegu wieś Stopki, możliwość noclegu na polu namiotowym.
Jest to ostatnia miejscowość przed granica państwa. Można
dopłynąć do samej granicy informując uprzednio Straż Graniczną.
|
204.50 |
0.00 |
Przed
granica brzegi rzeki powoli stają się coraz wyższe, po obu
brzegach las, zakręt w lewo, na lewym brzegu widoczna czerwona
tablica. To granica państwa. Pora wracać.
|