km ↓ |
km ↑ |
Opis etapu |
0.00 |
21.90 |
Dywity Pozycja GPS: N53 50.034 E20 28.137
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 50.034 E20 28.137
|
Wysokość (m npm): 116 m
|
Wieś lokowana w 1366
r. Nazwa pochodzi od pruskiego
- Dywitzen, co oznacza "Góra
Boga". W 1519 r. administrator dóbr kapituły warmińskiej, Mikołaj
Kopernik, przydzielił tutaj ziemię miejscowemu proboszczowi i sołtysowi. Dywity
znacznie ucierpiały w czasie wojen w XV i XVI w. W 1863 r. w tutejszym
zajeździe nocował Wojciech Kętrzyński konwojując transport broni dla wojsk powstania
styczniowego. W Dywitach urodził się Franciszek Kwas (1871-1948), działacz warmiński, pisarz ludowy i kolekcjoner folkloru. PKS, poczta,
ośrodek zdrowia, apteka, restauracje.
Zabytki: Neogotycki
kościół z 1894 r., p. w. Św. Szymona i Tadeusza Judy; cztery dolne kondygnacje
wieży są pozostałością późno gotyckiej budowli. Wyposażenie gł. neogotyckie:
dwa zabytkowe kielichy, rzeźba Chrystusa
|
3.50 |
18.40 |
Most na Łynie (rozlewisko rzeki) Pozycja GPS: N53 49.737 E20 25.680
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 49.737 E20 25.680
|
Wysokość (m npm): 85 m
|
Rzeka Łyna to najdłuższa rzeka Warmii i Mazur, kończąca swój
bieg poza granicami Polski. Bierze początek we wsi Łyna i Orłowo, na wysokości
około 160 m n.p.m. Jej źródła, usytuowane w malowniczym wąwozie, objęte są
rezerwatem erozji wstecznej. Łyna to także ciekawy szlak kajakowy o różnym
stopniu trudności. Na terenie Warmii i Mazur przepływa przez: Olsztyn, Dobre
Miasto, Lidzbark Warmiński i Bartoszyce.
|
4.00 |
17.90 |
Redykajny Pozycja GPS: N53 49.517 E20 25.490
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 49.517 E20 25.490
|
Wysokość (m npm): 89 m
|
|
6.00 |
15.90 |
Gutkowo Pozycja GPS: N53 49.524 E20 24.567
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 49.524 E20 24.567
|
Wysokość (m npm): 109 m
|
Nazwa Gutkowo wywodzi się od pruskiego zasadźcy o nazwisku Godeken. Była to osada rdzennie pruska,
założona w 1352 r. W latach 1375-1400 zbudowano tu kościół filialny parafii św.
Jakuba w Olsztynie. W 1656 r. wieś figuruje pod nazwą Getkowo i były w niej dwie karczmy. W 1884 r. powstał przystanek
kolejowy. W latach międzywojennych Gutkowo spełniało w pewnej mierze funkcje
rekreacyjne dla Olsztyna. Kursował tam statek wycieczkowy.
|
7.00 |
14.90 |
Wilimowo Pozycja GPS: N53 49.380 E20 23.426
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 49.380 E20 23.426
|
Wysokość (m npm): 83 m
|
Wieś
wypoczynkowa położona w dolinie rzeki Łyny.
|
10.60 |
11.30 |
Kajny Pozycja GPS: N53 50.851 E20 22.300
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 50.851 E20 22.300
|
Wysokość (m npm): 97 m
|
Wieś w gm. Jonkowo
lokowana przez kapitułę warmińską w 1354 r., co przypomina pamiątkowy kamień.
Urodził się tu Stanisław Żurawski (1868-1943) - działacz warmiński,
współzałożyciel Banku Ludowego i Spółdzielni "Rolnik" w Olsztynie, działacz
Związku Polaków w Niemczech. Skatowany przez gestapo zmarł z powodu
odniesionych ran. Znajduję się tu również pompa wodna, która od 100 lat pompuje
wodę do domów położonych na wzgórzu.
|
12.00 |
9.90 |
Barkweda Pozycja GPS: N53 51.908 E20 22.779
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 51.908 E20 22.779
|
Wyskość (m npm): 78
|
Majątek w gm.
Jonkowo. Tutaj 02.02.1807 doszło do bitwy wojsk Napoleona z armią koalicji o
przeprawę na Łynie, co upamiętnia tablica informacyjna. Z wydarzeniem tym jest
związana legenda o "Dębie Napoleona" (600 letni dąb- pomnik
przyrody), pod którym miał mieć punkt dowodzenia Napoleon. Pagórkowaty
krajobraz morenowy, przecięty doliną rzeki Łyny. Na pn. bukowo -dębowy las z
licznymi głazami narzutowymi. Na pd. Znajduje się dawne grodzisko staropruskie
zw. "Zameczkiem". PKS i PKP Bukwałd.
|
13.00 |
8.90 |
Most na jez. Mosąg Pozycja GPS: N53 51.714 E20 23.637
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 51.714 E20 23.637
|
Wysokość (m npm): 86 m
|
Jezioro Mosąg o pow. 53 ha,
przez które wiedzie kanał łączący zakola Łyny.
|
15.00 |
6.90 |
Brąswałd Pozycja GPS: N53 50.891 E20 24.681
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 50.891 E20 24.681
|
Wysokość (m npm): 97 m
|
Niem. Braunswalde. Wieś otrzymała przywilej
lokacyjny 29 marca 1337 r., nadany przez wójta warmińskiego Henryka Lutra. W
latach 1517-1518 byli tutaj osiedlani chłopi przez Mikołaja Kopernika. W 1887
r. założono bibliotekę Towarzystwa Czytelni Ludowych. W roku 1896 urodziła się
tu słynna poetka i nauczycielka Maria Zientara Malewska. W okresie
międzywojennym działały tu Koło Związku Polaków w Niemczech, Towarzystwo
Młodzieży oraz świetlica, a w latach 1931-1938 polska szkoła.
Zabytki:
1. Neogotycki
kościół parafialny pw. Św. Katarzyny z lat 1894-1896. Wewnątrz polichromia
przedstawiająca sceny z dziejów Polski i Warmii wykonana przez malarzy
Zeptera i Brandta. Wewnątrz znajduje się również barokowy ołtarz (boczny
prawy) św. Trójcy z 1741 r., pochodzący z poprzedniego kościoła. Na
ołtarzu umieszczony jest herb biskupa warmińskiego Krzysztofa Szembeka. 2. Plebania z XIX w
i organistówka. 3. Pomnik ks.
Walentego Barczewskiego, który na przełomie XIX i XX w. był tutejszym
proboszczem, posiadającym wybitne zasługi w ratowaniu polskości Warmii. 4. Liczne kapliczki
wpisane do rejestru zabytków, wśród nich najstarsza pochodząca z 1786 r. 5. Cmentarz
parafialny z nagrobkiem ks. Walentego Barczewskiego. 6. Izba Pamięci
poświęcona Marii Zientarze-Malewskiej, w budynku działającej tu w latach
1931-1938 polskiej szkoły. Pomimo terroru i prześladowań, uczyli w niej
ugruntowując polskość: Wojciech Gromadecki, Adam Kołodziej, Józef Tomke.
|
17.00 |
4.90 |
Ługwałd Pozycja GPS: N53 50.940 E20 26.912
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 50.940 E20 26.912
|
Wysokość (m npm): 117 m
|
Wieś w gm. Dywity,
założona w 1352 r., nad jez. Ługwałd; zachowały sie tu dwie kapliczki przydrożne
z XIX w.; PKS, pensjonat z prywatną plażą.
|
21.90 |
0.00 |
Dywity, ul. Ługwałdzka Pozycja GPS: N53 50.156 E20 28.465
Wysokość: 0 m npm
Pozycja GPS: N53 50.156 E20 28.465
|
Wysokość (m npm): 116 m
|
Koniec szlaku. W miejscowości przystanek MPK,PKS,BUS.
|