Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK w Olsztynie
Informacje o szlaku
| Nazwa szlaku: | Szlak rowerowy nr 3 – Kulturowo - historyczna |
| Długość: | 21.10 km |
| Znak / kolor: | brak |
| Administrator: | Mazurski Park Krajobrazowy; |
| Trasa szlaku: | Krutyń – Krutyński Piecek – Zielony Lasek – Rosocha – droga nr 58 – Wojnowo – Osiniak Piotrowo – Ukta – droga 610 – Gałkowo – Krutyń |
| Opis: | Szlak rowerowy biegnie na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Rowerzyści mogą rozkoszować się pięknymi krajobrazami i świeżym, mazurskim powietrzem. Szlak przecina wielokrotnie szlak kajakowy rzeką Krutynią. Na trasie szlaku znajdują się urocze miejscowości i zabytki, np. Krutyń, Wojnowo, Ukta, Gałkowo gdzie znajdują się restauracje, plaże, pola namiotowe, sklepy, wypożyczanie sprzętu wodnego a nawet galerie. |
| Autor opisu: | Krzysztof Kołakowski |
Opis etapów szlaku
| km ↓ | km ↑ | Opis etapu |
|---|---|---|
| 0.00 | 21.10 |
Krutyń - Muzeum Mazurskiego Parku Krajobrazowego Pozycja GPS: 53 41 13.466 N, 21 25 48.202 E Wysokość: 118 m npm Krutyń jest malowniczo położoną w Puszczy Piskiej wsią letniskową. We wsi swoją siedzibę ma dyrekcja Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Od 1998 roku w centrum Krutyni, w zabytkowej stodole znajduje się Muzeum Przyrodnicze Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Prezentowane są w nim 250 eksponatów kolekcji faunistycznej, głównie ptaki występujące na Mazurach. W Krutyni znajduje się również węzeł wielu szlaków prowadzących po Mazurskim Parku Krajobrazowym. Mieszkał tu i pracował Karol Małłek, działacz mazurski i pisarz. We wsi restauracje, hotel, pensjonat, karczma, przystanek autobusowy, wypożyczalnie sprzętu wodnego, stanica wodna. |
| 1.30 | 19.80 |
Krutyński Piecek Pozycja GPS: 53 40 31.346 N, 21 25 45.973 E Wysokość: 113 m npm Wieś rolnicza w powiecie mrągowskim. Jej historia sięga XVII w. gdy założono tam smolarnię. W 1818 roku w Krutyńskim Piecku było 33 mieszkańców. Przez wieś przepływa rzeka Krutynia, na której organizowane są spływy kajakowe. We wsi gospodarstwa agroturystyczne, gościniec. Znajdują się tu tradycyjne, mazurskie domy z drewna i cegły objęte ochroną konserwatora zabytków |
| 1.90 | 19.20 |
Zielony Lasek Pozycja GPS: 53 40 16.385 N, 21 26 4.643 E Wysokość: 111 m npm Wieś w powiecie mrągowskim. Znajduje się tu działający do dziś młyn (wraz z należącą do niego śluzą) pochodzący z XIX w. Młyn zbudowany został z muru pruskiego – reprezentuje typowy mazurski styl zabudowy. Aktualnie służy do pozyskiwania energii elektrycznej. W tym miejscu kajakarze płynący Krutynią muszą przenieść kajaki ok. 150 m |
| 3.40 | 17.70 |
Rosocha Pozycja GPS: 53 39 34.625 N, 21 26 35.182 E Wysokość: 114 m npm Wieś w powiecie mrągowskim. Przez Rosochę przepływa rzeka Krutynia, która na odcinku od Zielonego Lasku do Rosochy jest płytsza, ma kamieniste dno i wartki prąd w kierunku południowym. We wsi kajakarze przepływają pod mostem drogowym. |
| 4.50 | 16.60 |
Skrzyżowanie z drogą 58 i szlakiem rowerowym nr 6 Pozycja GPS: 53 39 6.941 N, 21 26 15.457 E Wysokość: 138 m npm Na odcinku 2,1 km szlak prowadzi drogą krajową nr 58. Należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ droga jest o dużym natężeniu ruchu. |
| 8.55 | 12.55 |
Wojnowo Pozycja GPS: 53 39 51.926 N, 21 28 37.690 E Wysokość: 125 m npm Wieś została założona przez rosyjskich staroobrzędowców (nie zreformowany odłam Cerkwi prawosławnej) , którzy przybyli na tereny Mazur w 1830 r. Prześladowani przez władze carskie i Kościół Prawosławny starowiercy wyemigrowali do Prus, gdzie otrzymali prawo osiedlania. Wojnowo położone jest nad Jeziorem Duś, płynie tu również rzeka Krutynia (kajakarze przepływają pod drewnianym mostkiem). Na końcu wsi, po prawej stronie głównej wiejskiej drogi znajduje się zespół klasztorny z połowy XIX wieku. Historia klasztoru rozpoczęła się w roku 1836 roku od założenia w tym miejscu pustelni, która po 41 latach przekształcona została w klasztor. Zespół klasztorny to dawny żeński klasztor starowierców z maleńką molenną (dom modlitewny starowierców). Zabudowania otacza murek ze skromną bramą. Wokół podwórza ciągną się budynki zakonne i gospodarcze. Przy klasztorze znajduje się cmentarz, na którym spoczywają starowiercy z Wojnowa.W centrum Wojnowa jest świątynia, w której przedsionku eksponowane są stare zdjęcia z przedwojennego Wojnowa. W nawie głównej świątyni możemy zobaczyć ikony przedstawiające Świętą Trójcę, Matkę Boską, Chrystusa i proroków. (http://mazury.info.pl/atrakcje/wojnowo/index.html) Wjeżdżając do Wojnowa od strony Ukty, po lewej stronie, przy drodze na Osiniak zobaczyć można cerkiew pod wezwaniem Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny. Budowę tę zbudował mnich Aleksander Awajew między 1921 a 1923 r. W latach 30-tych ubiegłego wieku przy cerkwi powstała także żeńska wspólnota monastyczna, której zadaniem była edukacja dzieci wyznania prawosławnego oraz niesienie nauk wśród zamieszkujących te tereny staroobrzędowców. Monaster istniał do 1956 r. W 1995 r. Arcybiskup Sawa powołał do życia Żeński Dom Zakonny pod wezwaniem Opieki Matki Bożej. Obecnie ten dom zakonny zamieszkują 4 siostry. Ponad to w kolejnych latach zarówno cerkiew jak i budynki mieszkalne przeszły kilkukrotne remonty. W 1999 roku cerkiew otrzymała cząsteczki relikwii świętych Starców. Parafia ma aktualnie 5 wiernych, msze święte odbywają się tu w każdą niedzielę o godz. 10. W Wojnowie znajdują się dwie galerie: malarstwa Hanny Żebrowskiej, a także galeria wyrobów rękodzieła ludowego, grafiki i dewocjonalii związanych z prawosławiem. |
| 10.80 | 10.30 |
Osiniak-Piotrowo Pozycja GPS: 53 40 2.676 N, 21 29 3.898 E Wysokość: 118 m npm Wieś w powiecie piskim. We wsi gospodarstwa agroturystyczne, świetlica wiejska |
| 14.20 | 6.90 |
Ukta Pozycja GPS: 53 41 19.302 N, 21 29 49.690 E Wysokość: 121 m npm Wieś leżąca w Puszczy Piskiej, nad rzeką Krutynią. Początki Ukty sięgają około 1734 r., gdy istniała tu huta szkła. We wsi znajduje się neogotycki kościół z 1845 r. z neogotyckim ołtarzem głównym. Obok kościoła jest zabytkowa drewniana dzwonnica z dwoma dzwonami z 1846 r. W Ukcie znajduje się także parafia ewangelicko – augsburska a przy niej Dom Samopomocy. Ukta jest wsią turystyczną, znajdują się tu wypożyczalnie sprzętu wodnego, stanica wodna, stadnina konna, bary, karczmy, ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, pola namiotowe. Ponadto jest tu przystanek autobusowy, poczta, apteka, sklepy, a także szkoła podstawowa i ośrodek zdrowia z gabinetem stomatologicznym. Kajakarze płynący szlakiem Krutyni przepływają w Ukcie pod żelaznym mostem |
| 15.20 | 5.90 |
Pozycja GPS: 53 41 42.788 N, 21 29 41.255 E
Wysokość: 135 m npm Skrzyżowanie szlaków rowerowych nr 3 i 5 |
| 16.90 | 4.20 |
Pozycja GPS: 53 41 57.991 N, 21 28 19.096 E
Wysokość: 117 m npm Skrzyżowanie szlaku z drogą nr 610 |
| 18.30 | 2.80 |
Gałkowo Pozycja GPS: 53 41 17.542 N, 21 28 10.096 E Wysokość: 118 m npm Wieś założona została w 1831 roku przez staroobrzędowców. Z czasem we wsi zamieszkali także prawosławni, luteranie i katolicy. Po pierwszych osadnikach pozostał cmentarz z charakterystycznymi krzyżami. Pozostali we wsi nieliczni staroobrzędowcy korzystają z molenny w Wojnowie. Gałkowo ma zabytkowy układ wsi, znane jest z hodowli koni oraz organizowanych tu licznych zawodów i pokazów koni i jazdy konnej (np. coroczne Gałkowo Cup). We wsi znajdują się stadniny koni, gospodarstwa agroturystyczne, knajpa. |
| 18.50 | 2.60 |
Pozycja GPS: 53 41 13.322 N, 21 28 3.212 E
Wysokość: 120 m npm Skrzyżowanie szlaków rowerowych nr 3 i 6 |
| 21.10 | 0.00 |
Krutyń - Muzeum Mazurskiego Parku Krajobrazowego Pozycja GPS: 53 41 13.466 N, 21 25 48.202 E Wysokość: 118 m npm Koniec szlaku |