Oddział Warmińsko-Mazurski PTTK w Olsztynie
Informacje o szlaku
| Nazwa szlaku: | Szlak kajakowy rzeką Ełk (Łaźną Strugą) |
| Długość: | 74.00 km |
| Znak / kolor: |
 szlak nieoznakowany
|
| Administrator: | brak danych |
| Trasa szlaku: | Mazury (most) – Zamoście – Połom – Straduny – Ełk – Prostki - Bogusze |
| Opis: | Rzeka Ełk ma źródła kilka kilometrów na północny zachód od Szeskiej Góry w krainie zwanej Wzgórzami Szeskimi., na skraju Puszczy Boreckiej. Wkrótce wpływa na Pojezierze Ełckie. W górnym biegu nosi nazwę Mazurka. W okolicy wsi Mazury wpada do jez. Łaźno, które następnie łączy się z jez. Litygajno. Po wypłynięciu z Litygajna rzeka nosi zwyczajową nazwę Łaźna Struga. W dalszym biegu przepływa przez jeziora: Łaśmiady, Straduńskie, Haleckie, Ełckie. Po wypłynięciu z jez. Ełckiego rzeka płynie szeroką dolina pośród łąk i lasów. Jest dopływem Biebrzy, dolny jej odcinek został skanalizowany i nosi nazwę Kan. Rudzki. Starym korytem rzeki Ełk poprowadzono do Biebrzy wody innej rzeki, Legi. Długość rzeki około 120 km, powierzchnia dorzecza 1624 km 2 , średni przepływ przy ujściu 10 m 3 / sek. Nad rzeka leży miasto Ełk. Rzeka Ełk jest szlakiem kajakowym łatwym technicznie ale uciążliwym ze względu na dość dużą liczbę drzew leżących w nurcie rzeki i konieczność kilku przenosek. Spływ można zacząć w dowolnym miejscu nad jez. Łaźno czy Litygajno. Opis szlaku obejmuje odcinek od wsi Mazury w południowej części jez. Litygajno do wsi Bogusze. Jest to najatrakcyjniejszy krajobrazowo odcinek rzeki..
|
| Autor opisu: | Marian Jurak |
Opis etapów szlaku
| km ↓ | km ↑ | Opis etapu |
|---|---|---|
| 0.00 | 74.00 |
Mazury Mazury – wieś nad jez. Łaźno. Wodowanie na plaży w miejscowości. |
| 6.00 | 68.00 |
Zamoście Możliwość rozpoczęcia spływu także w tej miejscowości. Miejsce wodowania kajaka na prawym brzegu strugi łączącej jeziorem Łaźno i Litygajno przy moście drogowym. Zastawka między jeziorami, trzeba przenieść kajak, jeżeli płynie się z jez. Łaźno.Przed nami jez. Litygajno o powierzchni 1,6 km2 i głębokości 17 m. Jezioro jest wąskie (maksymalnie 800 m szerokości ) i długie ( 4,7 km). Na wschodnim (prawym) brzegu duża wieś Borki, w niej dużo domków letniskowych. Zachodni brzeg wysoki i zalesiony. |
| 10.00 | 64.00 |
Rzeka Ełk
wypływa z jeziora Litygajno |
| 13.00 | 61.00 |
Zastawka.
Kajak można przepchnąć stojąc na zastawce, należy zachować ostrożność - deski śliskie. |
| 13.30 | 60.70 |
Jelonek Możliwość odpoczynku, pole biwakowe. Uwaga na kilka kładek przez rzekę. |
| 14.10 | 59.90 |
Jelonek Most drogowy. |
| 15.50 | 58.50 |
Niska
kładka w miejscu dawnego mostu kolejowego na szlaku Olecko - Kruklanki – do przepłynięcia z zachowaniem ostrożności.. |
| 16.00 | 58.00 |
Most
drogowy na szosie Giżycko – Olecko. Rzeka szeroko meandruje. |
| 16.60 | 57.40 |
Most
drogowy na trasie Pietrasze – Wronki. Za mostem dobre miejsce na odpoczynek. |
| 23.00 | 51.00 |
Połom Most drogowy, za nim rozpoczyna się wieś. |
| 24.00 | 50.00 |
Połom Kolejny most drogowy. |
| 24.00 | 50.00 |
Połom Ostatni most we wsi.Pod mostem zachować ostrożność. |
| 29.00 | 45.00 |
jez. Łaśmiady Rzeka wpływa do jeziora. Ma ono 8,8 km2 powierzchni i około 44 m głębokości. Nad jeziorem ośrodki wypoczynkowe stwarzają możliwość noclegu. |
| 34.00 | 40.00 |
Malinówka Most drogowy. Krótki odcinek rzeki łączy jezioro Łasmiady i jezioro Straduńskie, którego szerokość nie przekracza 350 m. Mimo, że tak wąskie, jest głębokie (maks. 30 metrów). Kończy się zaporą młyńską we wsi Straduny. |
| 37.50 | 36.50 |
Straduny Tama dawnego młyna, na niej mosty drogowe, dwa jazy jazy, elektrownia wodna i węgornia. Lądowanie kajaka na ziemnym odcinku tamy pośrodku miedzy jazami. Uwaga na ruch uliczny na tamie. Wodowanie kajaka po przeciwnej stronie ulicy, długość przenoski około 20 m. Wieś Straduny powstała w 1475 roku. W zameczku mieściła się siedziba burgrabiego. Po sekularyzacji Prus w 1525 r. w tej miejscowości rezydował przez kilkadziesiąt lat starosta książęcy. Nieopodal rzeki, za młynem ładnie odremontowany dwór z XIX w. Na północnym skraju wsi, w ogrodzie, usytuowany jest dworek z XVIII w. z piękną drewnianą weranda. Wart uwagi jest również kościół z końca XV wieku widoczny z rzeki poniżej mostu drogowego. We wnętrzu kościoła renesansowe płyty nagrobne, wartościowy obraz Ukrzyżowanie z XVII w. oraz barokowe organy. |
| 39.50 | 34.50 |
jez. Haleckie Ma około 1 km2 powierzchni i 7 m głębokości. Przepływamy jezioro, kierując się na południowy wschód. Wieś Miłuki na południowo – wschodnim brzegu jeziora. |
| 40.50 | 33.50 |
Miłuki Rzeka wypływa z jeziora, most drogowy. |
| 44.00 | 30.00 |
Ełk Rzeka zbliża się do zabudowy miasta Ełk. Most drogowy na obwodnicy miasta. |
| 45.50 | 28.50 |
Ełk Most kolejowy na szlaku do Olecka. |
| 46.50 | 27.50 |
Ełk Most w ciągu szosy Ełk – Augustów |
| 48.50 | 25.50 |
Ełk Most kolejowy czynnej w sezonie turystycznym Ełckiej Kolei Wąskotorowej i kładka piesza. Można zatrzymać się, by krótkim odcinkiem wzdłuż torowiska dotrzeć do muzeum kolejki oraz muzeum pszczelarstwa |
| 49.00 | 25.00 |
Ełk Most kolejowy czynnej w sezonie turystycznym Ełckiej Kolei Wąskotorowej i kładka piesza. W prawo (na północ) stacja kolejowa w mieście. |
| 50.00 | 24.00 |
Ełk Centrum miasta. Wkrótce rzeka wpada do jez. Ełk.Kilka możliwości zatrzymania się w celu odpoczynku i zwiedzania. Ełk to miasto powiatowe, trzecie co do wielkości w regionie, największe na Mazurach, obecnie liczy 57 tys. mieszkańców. Nieoficjalna stolica Mazur, siedziba subregionu Ełckiego, ośrodek administracyjny, przemysłowy i kulturalno – oświatowy z filią Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego, malowniczo położony nad jeziorami. Ełk powstał przy zamku krzyżackim, którego ruiny widoczne są na wyspie jez. Ełckiego. Prawa miejskie uzyskał w 1435 r. W 1546 roku Jan Sandecki – Malecki , znany drukarz i wydawca założył w mieście pierwszą szkołę średnią na Mazurach, przygotowująca do studiów na Albertynie w Królewcu. Intensywny rozwój miasto zawdzięcza usytuowaniu w nim (w XIX w.) dużego węzła kolejowego. Ludność miasta wzrosła wówczas trzykrotnie w ciągu drugiej połowy XIX w. Atrakcją jest zabytkowa kolejka wąskotorowa świadcząca usługi turystyczne, zbudowana na początku XX w. i istniejące przy niej małe muzeum. Warto wspomnieć o dwóch kościołach Ełku. Nad centrum miasta góruje dawny kościół ewangelicki, obecnie katolicki, wybudowany w 1850 r. Neogotycki kościół św. Jerzego powstał w 1853 roku w nowobudowanej wówczas dzielnicy miasta. Obecnie jest to katedra diecezji ełckiej. Miasto położone jest nad jez. Ełckim i rzeką Ełk, ciekawym szlakiem kajakowym. Na terenach podmiejskich PTTK oznakowało szlaki piesze i rowerowe. Dobre skomunikowanie , szczególnie koleją, z resztą kraju czyni z Ełku atrakcyjna bazę wypadową do zwiedzania Mazur Garbatych. 
|
| 54.00 | 20.00 |
Ełk Ujście rzeki z jez. Ełckiego. Jez. Ełckie ma powierzchnię 5 km2 i głębokość 57 m. Należy skierować się w stronę zachodnią. Po lewej stronie (południowej) widoczny z oddali gmach szpitala. Minąwszy dwa półwyspy na południowym brzegu trzeba przyjąć kierunek południowy i dotrzeć do wypływu rzeki Ełk z jeziora. |
| 56.00 | 18.00 |
Nowa Wieś Ełcka Most kolejowy na szlaku Ełk – Pisz. |
| 57.00 | 17.00 |
Nowa Wieś Ełcka Most drogowy, jaz i elektrownia wodna. Za mostem kolejowym na linii Ełk - Pisz należy skierować się w prawe koryto rzeki i opłynąć niewielka wyspę lądując między jazem i budynkiem młyna (dziś elektrownia). Kajak trzeba przenieść przez ulice i wodować w kanale ulgi. Nie podpływać do jazu, dość silny, zaczynający się niespodziewanie nurt grozi zniesieniem kajaka na jaz. |
| 64.00 | 10.00 |
Lipińskie Małe Most kolejowy na szlaku Ełk-Białystok. Rzeka coraz silniej meandruje. |
| 65.00 | 9.00 |
Ostrykół Wieś po lewej stronie rzeki. Most na drodze lokalnej do Prostek. Należy płynąć środkiem nurtu ze względu na kamienie leżące przy brzegach. We wsi zabytkowy kościół drewniany z 1667 roku, wewnątrz nieco późniejszy ołtarz barokowy i organy z 1799 roku. |
| 72.00 | 2.00 |
Prostki Wieś Prostki jest siedzibą władz gminy, wyglądem przypomina małe miasteczko. Zyskała po powstaniu kolei Królewiec – Odessa w 1871 roku. Aż do II wojny światowej była wsią graniczną z przejściem drogowym i kolejowym oraz dużą stacją przeładunkową. W 1656 roku na polach pod wsią rozegrała się duża bitwa miedzy wojskami litewskimi i tatarskimi a armią szwedzką i brandenburską. Wygrana hetmana Gosiewskiego i Tatarów otworzyła im drogę do najazdu i grabieży Mazur. Wieś ma dobre skomunikowanie z resztą kraju dzięki głównej linii kolejowej z Ełku do Białegostoku i szosie. W tej miejscowości kończymy spływ. Dalszy odcinek rzeki jest spławny, ale niezbyt atrakcyjny krajobrazowo. |
| 73.00 | 1.00 |
Prostki Prostki. Słup graniczny postawiony został na styku granic Korony, Litwy i Prus w 1545 roku , na pamiątkę delimitacji tej granicy. Zdobią go herby Litwy i Prus z zaznaczonym symbolem podległości Prus królowi polskiemu, literą S (Sigismundus Augustus) na wizerunku czarnego orła. |
| 74.00 | 0.00 |
Bogusze Most drogowy. Lądowanie na prawym brzegu, za mostem. Koniec najbardziej malowniczego odcinka rzeki Ełk. |