Olecko – Kruklanki - Giżycko - Kętrzyn

Bakałarzewo to miejscowość w woj. podlaskim na Pojezierzu Zachodniosuwalskim, tuż przy granicy z województwem warmińsko-mazurskim. Leży nad rzeką Rospudą. Jedną z największych atrakcji jest Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła. Ponad to warto zwiedzić: rynek, schrony bojowe z II wojny światowej, młyn wodny z przełomu XIX i XX wieku, grobowiec baronów Myszkowskich z XIX wieku. Do Suwałk jest tylko 20 km.

Szlak przechodzi obok kościoła św. Jakuba Apostoła. Przy kościele znajduje się Kamień Św.Jauba. W odległości 400 m na zachód od kościoła szlak skręca w lewo, po lewej stronie mijamy jezioro Sumowo, a po 3 km dochodzimy do wsi Sadłownia. Po 3,5 km dochodzimy do granicy województwa podlaskiego i warmińsko-mazurskiego.

Szlak przecina granicę województwa podlaskiego i warmińsko-mazurskiego. W okolicy pola uprawne i łąki. Po 3 km dochodzimy do małej wsi Krupin, a następnie po 2,8 km do wsi Imionki. Po 2 km szlak wchodzi do Olecka na ul. Kościuszki.

Olecko to miasto założone w XVI w, we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, położone nad rzeką Legą i Jeziorem Oleckim Wielkim (powierzchnia 227 ha). Siedziba gminy i powiatu. Olecko nazywane jest stolicą "Mazur Garbatych" (występują tu tereny pagórkowate).

W Olecku znajdziemy liczne sklepy, hotele, restauracje, bary, informację turystyczną, szpital, stacje benzynową i inne obiekty. Główne zabytki miasta to: zabytkowy układ urbanistyczny miasta XVI-XIX w. oraz rynek, dawny kompleks zamkowy, kościół z kaplicą z 1859 r., skocznia i molo drewniane pochodzące z ok. 1930 r., pomnik ofiar I wojny światowej, drewniana chata mazurska z lat 20., zabytkowy młyn wodny z 1895 r., wieża ciśnień z przełomu XIX-XX w.

Noclegi: Do dyspozycji pielgrzymów i turystów są hotele (tel. 87 520 26 10, 87 520 30 49, 87 520 40 50) i pensjonaty (tel. 502 295 147 lub 87 520 31 13).

Przebieg szlaku: Szlak wchodzi do Olecka na ul. Kościuszki, po około 150 m skręca lekko w prawo w ul. Aleje Lipowe, zaś po 500 m skręca lekko w lewo w ul. Grunwaldzką. Następnie po 300 m przechodzi przez Plac Wolności, gdzie mija rynek, i tuż za kościołem wchodzi w ul. Armii Krajowej. Po 500 m za Szpitalem Rejonowym skręca w prawo w ul. Gołdapską, a po 350 m w lewo w ul. Wiejską. Po następnych 350 m skręca w prawo w ul. Leśną. Tutaj prowadzi drogą asfaltową i po 500 m mija po prawej stronie cmentarz. Po 300 skręca w lewo i przechodzi przez most nad torami, a nieco później przez most nad drogą krajową nr 65 (z Ełku do Gołdapi). Po chwili dochodzi do jeziora Sedraneckiego.

Jezioro Sedraneckie – jezioro położone na Pojezierzu Mazurskim na północ od Olecka w pobliżu miejscowości Sedranki. Ma podłużny kształt, a jego wymiary to 2350 m długości oraz 450 m szerokości. Głębokość maksymalna to 29 m. Brzegi jeziora są otoczone przez łąki, grunty orne oraz las liściasty.

Szlak przed jeziorem skręca w lewo razem ze szlakiem pieszym zielonym i fioletowym. Wędrujemy wzdłuż południowego brzegu jeziora w lesie. Po 2 km odchodzi szlak zielony, zaś po następnych 1 km mijamy bagna. Po chwili ze ścieżki leśnej skręcamy w prawo na drogę asfaltową, która powadzi nas do wsi Olszewo. Jeszcze przed wsią po lewej stronie mijamy jez. Boczne.

Olszewo to mała wieś w gminie Olecko, lokowana w 1563 roku przez księcia Albrechta. We wsi zabytkowy budynek szkoły. W pobliżu wsi znajdują się jeziora: Olszewskie, Głębokie i Boczne.

Szlak prowadzi przez wieś prosto drogą asfaltową razem ze szlakiem pieszym zielonym i granatowym. We wsi rozpoczyna się także szlak pieszy czarny. Po 2 km szlak skręca w lewo w kierunku wsi Jurki. Odłącza się szlak fioletowy. Po 1,5 km przechodzimy przez wieś Jurki, gdzie nasz szlak skręca w prawo w kierunku wsi Niemsty. 

Niemsty to mała w gminie Świętajno. We wsi dwa zabytkowe budynki mieszkalne oraz stacja uzdatniania wody.

We wsi szlak skręca w lewo w kierunku zachodnim. Po 1.2 km skręca w lewo na drogę asfaltową w kierunku wsi Dybowo. 

Dybowo - mała wieś w gminie Świętajno założona przez Jana Dybowskiego w 1564 roku. Szkoła w Dybowie została założona około 1737 roku.

We wsi szlak prowadzi prosto drogą asfaltową, a następnie skręca w prawo na drogę polną. Po chwili dochodzimy do wsi Mazury.

Mazury to mała wieś w gminie Świętajno. We wsi szkoła, kościół, ochotnicza straż pożarna, przystanek PKS. Szlak prowadzi przez wieś drogą asfaltową. Po 1,4 km dochodzimy do wsi Rogojny.

Mała wieś w gminie Świętajno, na południu od jeziora Łaźno. Tutaj dołącza szlak pieszy czerwony. Szlak Jakubowy skręca w prawo w kierunku wsi Borki.

Borki to mała wieś w Polsce w gminie Świętajno, w pobliżu zachodniego brzegu Jeziora Łaźno. Wieś lokowana około 1700 roku. We wsi przystanek PKS, bar oraz sklep. Noclegi: do dyspozycji pielgrzymów i turystów są pokoje do wynajęcia (tel. 515 287 999 oraz 601 82 52 85) oraz agroturystyka (tel. 513 714 192 oraz 601 499 191).

Jezioro Łaźno to jezioro polodowcowe, w dorzeczu rzeki Ełk, o powierzchni 5,64 km², długości 6200 m i szerokości maksymalnej do 1800 m. Głębokość maksymalna jeziora to 18 m. Część północno-wschodnia jest płytka. Głównym dopływem jest rzeka Czarna Struga oraz rzeka Mazurka. Odpływ wód następuje poprzez rzekę Łaźna Struga. Na jeziorze znajduje się jedna wyspa o powierzchni około 1 ha.

Jezioro Litygajno – położone jest na zachód od wsi Borki i od Jeziora Łaźno. Powierzchnia to 162 km², głębokość maksymalna to 15 m. Jest mocno zarośnięte o piaszczysto-mulistym dnie. W północnej jeziora jest jedna mała wyspa – Ostrów o powierzchni 0,3 ha. Jezioro jest atrakcyjnym miejscem na szlaku kajakowym rzeki Ełk.

Szlak prowadzi przez wieś prosto drogą asfaltową w kierunku północno-zachodnim. Od razu za wsią wchodzi w las i mija po lewej stawy rybne. Po 1,8 km wędrując drogą leśną mijamy wiatę, gdzie możemy odpocząć. Po 1,6 km skręcamy w lewo na drogę asfaltową, którą idziemy ponad 3,7 km. Następnie skręcamy w lewo i po 1,4 km dochodzimy do rezerwatu „Borki”.

Rezerwat przyrody Borki to leśny rezerwat przyrody w gminie Kruklanki w centralnej części Puszczy Boreckiej w leśnictwie Lipowo. W rezerwacie występują grądy grabowo-lipowe, łęgi i świerki rosnące na torfach. Rezerwat został utworzony w 1958 roku dla celów naukowych oraz dydaktycznych. Puszcza Borecka o powierzchni 230 km² jest największym kompleksem leśnym na Pojezierzu Ełckim, które jest częścią Pojezierza Mazurskiego.

Nasz szlak przebiega przez środek Puszczy Boreckiej. Po 1,1 km na skrzyżowaniu dróg leśnych skręca lekko w lewo i prowadzi nas w kierunku południowym. Po 1,9 km dochodzimy do miejscowości Wolisko, gdzie mijamy gospodarstwo i punkt czerpania wody, następnie ostoję Żubrów (zwiedzanie odpłatne, czynne od maja do września) oraz jezioro Woliskie. Tuż za jeziorem szlak skręca w prawo w kierunku zachodnim. Po 6 km wychodzimy z lasu na pola, mijamy gospodarstwo rolne z magazynem zbożowym, a po 2,7 km dochodzimy do wsi Jeziorowskie.

Jeziorowskie to mała wieś mazurska w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki nad jeziorem Gołdopiwo. Nocleg: do dyspozycji pielgrzymów i turystów są pokoje gościnne (tel. 696 234 362 oraz 503 81 66 56).

Jezioro Gołdopiwo to jezioro o powierzchni 862 ha i głębokości maksymalnej 26 m. Przez jezioro przepływa rzeka Sapina (szlak kajakowy rzeki Sapiny).

Szlak św. Jakuba we wsi przed jeziorem skręca w lewo razem ze szlakiem rowerowym zielonym. Po chwili mijamy miejsce zwane „Kaczy dołek” tuż przy plaży nad jez. Gołdopiwo. Bardzo ładne miejsce na odpoczynek. Następnie szlak biegnie pomiędzy jeziorem Gołdopiwo, a jez.Brożówka i po 1,5 km dochodzi do wsi Kruklanki. 

Kruklanki to duża wieś mazurska położona w powiecie giżyckim. Miejscowość jest siedzibą gminy. Leży nad rzeką Sapiną w pobliżu jeziora Gołdopiwo. Wieś została założona w 1545 roku przez Jana Bębelnika. Obecnie liczy około 1300 mieszkańców. Znajduje się tu zabytkowy Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP z 1753 roku, ośrodek kultury, punkt informacji turystycznej, siedziba nadleśnictwa Borki, sklepy, bar, przystanek PKS, punkt apteczny, wypożyczalnie sprzętu turystycznego (tel. 502 845 854 lub 87 421 70 77), kort tenisowy i stadion sportowy oraz noclegi: pokoje gościnne (tel. 514 383 099, oraz 502 845 854 lub 87 421 70 77)) i gospodarstwo agroturystyczne.

Szlak wchodzi do Kruklanek od ul. 22 lipca, mija kościół (po lewej) oraz dom kultury (po prawej). Za rondem szlak skręca w ul. Wodną, a następnie w ul. Cichą i biegnie w kierunku południowym. Po 1,4 km wchodzi w las. Po 1 skręca w prawo, a po 2 km w lewo i wychodzi z lasu na pola. Po 3,4 km przecina rzekę Sapinę i po chwili (850 m) dochodzimy do wsi Kożuchy Wielkie.

Kożuchy Wielkie mała wieś położona w gminie Giżycko. We wsi pomnik.

Szlak skręca w prawo. Po 3,4 km dochodzimy do wsi Sulimy.

Sulimy to mała wieś w gminie Giżycko. Po około 800 m szlak przecina wieś Gajewo oraz po 700 m wchodzi do Giżycka w ul. Suwalską.

Giżycko – miasto położone na Mazurach, pomiędzy jeziorami Kisajno i Niegocin (powierzchnia 2604 ha). Jest określane jako stolica żeglarstwa w Polsce, jako jeden z głównych portów na szlaku wielkich jezior mazurskich. W Giżycku znajdziemy liczne sklepy, hotele, restauracje, bary, stacje benzynową i inne obiekty.

Warto zwiedzić: Twierdze Boyen z XIX wieku, kościół ewangelicki z 1827 roku, most obrotowy z XIX wieku na Kanale Łuczańskim, cerkiew prawosławną z końca XIX wieku, zamek krzyżacki z XIV wieku (obecnie zaadaptowany na hotel), wieżę ciśnień z przełomu XIX i XX wieku (otwarta dla zwiedzających), kościół parafialny św. Brunona z lat 1936-1938 i inne obiekty.

Noclegi: do dyspozycji pielgrzymów i turystów są hotele (87 732 65 00, 87 429 30 01, 87 428 38 71, 87 737 13 22), ośrodek wypoczynkowy (tel. 509 908 218), pokoje gościnne i pensjonaty (tel. 87 428 59 37, 504 867 974, 660 460 275, 87 428 28 26), campig i domki (tel. 608 574 796, 87 428 02 79) i inne obiekty.

Przebieg szlaku: Ze wsi Gajewo szlak po 700 m wchodzi do Giżycka w ul. Suwalską przecinając ul. Obwodową (drogę krajową nr 63). Po około po 950 ulica Suwalska przechodzi w ul. Warszawską, a nasz szlak nadal biegnie prosto. Po 1 km szlak przecina plac Grunwaldzki, dalej idzie prosto ul. Olsztyńską i po 600 m przekracza zabytkowy most nad kanałem Łuczańskim. Gdy przejście przez most jest niemożliwe, to 200 m dalej po prawej jest kładka, przy ul. Nadbrzeżnej. Od razu za mostem, po 80 m szlak skręca w lewo, tuż za Hotelem Zamek w ulicę św. Brunona, a następnie prowadzi 2,3 km (zachodnim brzegiem jez.Niegocin, oddzielonego torami od szlaku) do mostu na ul. Moniuszki. Skręcamy w lewo i przekraczamy most. Po 350 m skręcamy w prawo w ul. Przemysłową, wchodząc już do miejscowości Wilkasy.

Wilkasy duża wieś przy drodze krajowej nr 59, stanowi południowe przedmieście Giżycka. Wieś założona przed 1493. W Wilkasach mieszczą się: Ośrodek Sportowo-Turystyczny AZS Wilkasy, Port PTTK Wilkasy, szkoła. Do Wilkas należy również osiedle Zalesie. W pobliżu także jezioro Tałty – najgłębsze jezioro rynnowe w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich (największa głębokość 50,8 m).

Szlak prowadzi ul. Przemysłową wzdłuż południowego brzegu jeziora Tałty. Po 1,6 km dochodzimy do osiedla Zalesie.

Osiedle wsi Wilkasy. Szlak prowadzi drogą utwardzoną na zachód. Po chwili dochodzimy do wsi Wronka.

Wronka mała wieś w gminie Giżycko. Przed wsią szlak przecina tory kolejowe i następnie prowadzi w kierunku południowo-zachodnim. Po 3,5 km dochodzimy do drogi wojewódzkiej nr 592 w miejscowości Sterławki Małe.

Sterławki Małe wieś w gminie Giżycko, nad jez. Dejguny, we wsi stacja kolejowa (na linii Kętrzyn – Giżycko). Szlak skręca z drogi polnej w prawo w drogę asfaltową (drogę wojewódzką nr 592). Po 800 m przekraczamy przejazd kolejowy i za chwilę skręcamy w lewo na drogę utwardzoną. Po 2 km dochodzimy do wsi Bogacko.

Bogacko mała wieś w gminie Giżycko, położona przy wschodnim brzegu jeziora Dejguny. Jezioro Dejguny to duże jezioro w dorzeczu rzeki Węgorapy, jego powierzchnia to około 765 ha, a głębokość maksymalna 45 m.

Szlak najpierw dochodzi do jeziora Dejguny, gdzie skręca w prawo i prowadzi w kierunku północno-zachodnim, wzdłuż brzegu jeziora. Najpierw polnymi drogami, a następnie leśnymi. Po 3 km dochodzimy do niestrzeżonego kąpieliska. Po 1 km szlak wychodzi z lasu na drogi polne. Po 4 dochodzimy do wsi Doba.

Doba - wieś położona w gminie Giżycko, w którym dawniej działało Państwowe Gospodarstwo Rolne, a obecnie prywatne gospodarstwa rolne. W pobliżu znajduje się duże jezioro Dobskie.

Nasz szlak prowadzi na północ przez pola i po 3 km wchodzi do lasu. Po 2 dochodzimy do pól uprawnych i łąk. Wędrując dalej w kierunku zachodnim dochodzimy do nasypu kolejowego, skręcamy w lewo i wędrujemy wzdłuż linii kolejowej. Mijamy zabytkowe budynki kolejowe, a następnie po 600 m skręcamy w lewo na drogę asfaltową prosto do wsi Parcz.

Parcz to wieś w gminie Kętrzyn lokowana w XIV w. We wsi przystanek PKS, sklep oraz cmentarz wojenny, na którym spoczywa 8 żołnierzy rosyjskich poległych w 1914 roku.

Szlak prowadzi drogą asfaltową w kierunku zachodnim przez las. Po 1 km mijamy Mazurolandie. Jest to park atrakcji, w którym znajdują się miniatury najpiękniejszych budowli Warmii i Mazur, Park Militariów, grodzisko rycerskie i Park Rozrywki. Po 1 km dochodzimy do Gierłoży i Wilczego Szańca.

Szlak prowadzi prosto drogą asfaltową. Należy zachować ostrożność.

Gierłoż to mała wieś w gminie Kętrzyn. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska prokuratora Hansa von Görlitz, który w XIV w miał tu zamek myśliwski. W 1913 r. właścicielem majątku był Julius von Normann. Majątek razem miał powierzchnię 174 ha, na którym został wybudowany dwór nad Jez. Siercze. Po wojnie nowy właściciel odremontował dwór oraz dodatkowo wybudował dalej w parku oddzielny budynek hotelowy. Cały kompleks obecnie nazywa się "Księżycowy Dworek".

Wilczy Szaniec (niem. Wolfsschanze) to kwatera główna Adolfa Hitlera oraz Naczelnego Dowództwa Sił Zbrojnych w latach 1941–1944, położona na wschód od wsi Gierłoż. Kwatera, składająca się w większości z bunkrów i została wybudowana, aby Hitler mógł z niej dowodzić wojskami podbijającymi ZSRR. Dnia 20 lipca 1944 Claus von Stauffenberg oraz Werner von Haeften dokonali tutaj nieudanego zamachu na życie Hitlera. Obecnie terenie Wilczego Szańca mieści się muzeum, parking, hotel, pole kempingowe.

Nocleg: do dyspozycji pielgrzymów i turystów jest nocleg w hotelu lub na polu kempingowym w Wilczym Szańcu (tel. 89 752 44 29) oraz w Księżycowym Dworku (tel. 89 752 42 77, hotel, restauracja i spa).

Szlak prowadzi dalej prosto drogą asfaltową. Należy zachować ostrożność.

Czerniki to mała wieś położona w gminie Kętrzyn, lokowana w XIV w. We wsi jest sklep spożywczy, przystanek PKS i gospodarstwo agroturystyczne. Warto obejrzeć zabytkowy kościół wybudowany pod koniec XIV w. na miejscu świętego gaju Prusów. Kościół wybudowano w stylu gotyckim. Neogotycką wieżę dobudowano w 1884 r.

Nocleg: do dyspozycji pielgrzymów i turystów jest agroturystyka tel. 503 175 105.

Szlak prowadzi przez wieś prosto drogą asfaltową. Należy zachować ostrożność.

Karolewo - wieś położona prawie na przedmieściu Kętrzyna, tuż przy drodze Kętrzyn-Giżycko (droga wojewódzka nr 592). W Karolewie otworzono w 1882 roku Zakład Opiekuńczy, który wygląda jak autonomiczna miejscowość - posiada własny kościół. W ramach leczenia stosowano terapię zajęciową, zatem zakład posiadał własne gospodarstwo rolne. W 1940 r. Zakład został zlikwidowany i powstały tam koszary SS. W 1948 roku istniejące budynki wykorzystano na utworzenie Zespołu Szkół Rolniczych. Obecnie szkoła ma nazwę: Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Karolewie.

Szlak prowadzi przez wieś prosto drogą asfaltową, a następnie chodnikiem po prawej stronie drogi. Za wsią szlak skręca w prawo w drogę wojewódzką nr 592 i przechodzi przez przejazd kolejowy.

Kętrzyn to miasto powiatowe mające około 29000 mieszkańców. Prawa miejskie zostały nadanie w w 1357 roku. Atrakcje godne zwiedzenia to: Bazylika Mniejsza św. Jerzego, (kościół obronny, gotycki, zbudowany na miejscu dawnej strażnicy w 1359 r.), Kościół św. Jana, Zamek krzyżacki z XIV w., neogotycki kościół św. Katarzyny, neogotycki ratusz, pomnik Wojciecha Kętrzyńskiego.

Noclegi: do dyspozycji pielgrzymów i turystów są hotele (tel. 89 752 20 58, 89 751 52 40, 89 751 5241), pensjonat (tel. 89 752 26 79), kwatery prywatne (tel. 89 751 21 87).

Przebieg szlaku: Za wsią Karolewo szlak skręca w prawo w drogę wojewódzką nr 592. Za torami wchodzimy do miejscowości Kruszewiec, a po 500 m jesteśmy już w Kętrzynie. Szlak prowadzi nadal prosto ul. Mazowiecką, a po 1,5 km przy rondzie Solidarności mija cmentarz (po lewej). Szlak skręca w lewo w ul. Pocztową, po 500 m za rondem Dmowskiego nadal prosto 50 m ul.Pocztową, a następnie skręca w prawo. Po 250 m mija zamek krzyżacki przy ul. Dworcowej. Następnie szlak wchodzi w ul.Zjazdową, idzie lekko pod górę 200 m w ul.Zamkową. Szlak tuż przed bazyliką skręca w ul. Staromiejską.